بررسی اثر محدودیت منبع بر صفات فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد کلزا در شرایط آب و هوایی مرطوب

با توجه به اهمیت تغییرات منبع و مخزن، آزمایشی به­منظور بررسی اثر محدودیت منبع (قطع برگ) بر ویژگی های رشد و عملکرد کلزا رقم هایولا 401 در استان گلستان، به­روش فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. فاکتور اول زمان قطع برگ در مراحل دو برگی، چهار برگی، شش برگی، هشت برگی و ده برگی (با حفظ بقیه برگ­ها بعد از این زمان) و فاکتور دوم بدون قطع برگ (به­عنوان تیمار شاهد)، حذف 50 درصد برگ­های بوته و قطع  100 درصد برگ­های بوته بود. اثر مرحله قطع برگ بر روز تا شروع گلدهی و طول دوره گلدهی در سطح یک درصد معنی دار و بر روز تا رسیدگی غیر معنی دار بود. قطع برگ اثر معنی داری بر ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و عملکرد دانه داشت، بالاترین عملکرد دانه در تیمار عدم قطع برگ (شاهد) و کمترین عملکرد در تیمار قطع برگ در مرحله شش برگی تولید شد. تیمار بدون قطع برگ با متوسط 2349 کیلوگرم در هکتار بیش­ترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. میانگین عملکرد دانه در تیمار حذف برگ در مرحله دو برگی 2066 کیلوگرم در هکتار و حذف برگ در مرحله شش برگی، 1885 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج این مطالعه نشان داد که کاهش سطح برگ ناشی از اثر تنش های محیطی و زنده به­ویژه در ابتدای فصل رشد و دوره رشد رویشی بوده است. عملکرد کلزا در صورت عدم محدودیت منبع افزایش می یابد که این امر در اثر افزایش سطح فتوسنتز کننده و افزایش تولید مواد آسیمیلاتی می باشد.